Hà thủ ô đỏ thường được sử dụng làm thuốc chữa bệnh, bên cạnh đó còn có hà thủ ô trắng. Đây là hai loại hà thủ ô ở Việt Nam. Hà thủ ô đỏ có tác dụng nhuận tràng, tiêu độc, bổ huyết và có tính hơi ôn.
1. Đặc điểm của hà thủ ô
Hà thủ ô đỏ là một loại thân mềm có màu xanh tím, mọc cuốn vào nhau. Rễ phình thành củ, màu nâu đỏ, hình dạng giống củ khoai lang. Lá mọc so le, hình mũi tên, gốc lá hình tim, đầu lá thuôn nhọn, dài 5 – 8cm, rộng 3 – 4cm. Hoa thường ra vào tháng 10, có màu trắng, mọc ở đầu cành hoặc nách lá. Quả khô có quả hình 3 cạnh, nhẵn bóng và nằm trong bao hoa.
Hà thủ ô phân bố rộng rãi ở nhiều nước cận nhiệt đới và nhiệt đới, đặc biệt là ở Châu Á như Trung Quốc, Bắc Lào, Nhật Bản và Ấn Độ. Ở Việt Nam, chúng chỉ mọc ở các vùng núi cao phía Bắc như Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai, Sơn La…Nguồn hà thủ ô ở nước ta trước đây khá dồi dào. Tuy nhiên sau hàng chục năm khai thác và nạn phá rừng làm nương rẫy, vùng phân bố tự nhiên của cây bị thu hẹp.
2. Cách chế biến hà thủ ô để sử dụng
Hà thủ ô khi sử dụng cần được chế biến để thuận tiện cho bảo quản lâu dài. Thông thường chúng ta mua thành phẩm đã qua chế biến nên không cần làm điều đó. Nhưng nếu bạn tìm được củ tươi thì hãy thực hiện theo những bước sau để đảm bảo chất lượng khi dùng:
- – Rửa sạch và cạo bớt lớp vỏ của củ hà thủ ô đỏ.
- – Sau đó ngâm với nước gạo trong 24 giờ.
- – Thái thành từng miếng và loại bỏ lõi củ, chưng cách thủy với nước đậu đen với tỉ lệ là 1kg hà thủ ô với 100 – 300g đậu đen.
- – Đêm chưng nấu, ngày đem ra phơi và tẩm lại nước đậu đen còn trong nồi nấu (sái). Nếu chưng và sái được 9 lần thì tốt nhất.
3. Hà thủ ô trị bệnh gì?
Hà thủ ô uống có tác dụng gì? Theo Y Học Cổ Truyền thì hà thủ ô khi uống sẽ cảm thấy đắng chát. Tuy nhiên thảo dược này mang tính ấm và có tác dụng với can thận. Tuy nhiên chúng ta thường biết đến hà thủ ô là một dược liệu tốt cho mọc tóc và làm đen tóc.
3.1 Giải quyết các vấn đề khó tiêu
Khó tiêu là bệnh thường gặp khi hệ tiêu hóa không thể hoạt động hết công suất hoặc do chế độ sinh hoạt không hợp lý. Trong hà thủ ô có chứa thành phần mang tên Anthranoid giúp tăng mức độ nhu động của ruột. Nhờ đó mà khả thức ăn được chuyển hóa từ dạ dày đến ruột nhanh hơn.
Với chức năng này, bạn có thể dùng hạ thủ ô để trị cho các bệnh như kém tiêu hóa và táo bón. Tuy nhiên khi sử dụng vẫn cần có sự theo dõi và chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả an toàn cao nhất.
3.2 Bồi bổ thận
Phần nước sắc hà thủ ô có tác dụng khá tốt cho can thận. Bài thuốc này thường được sử dụng cho bệnh nhân âm hư, đau nhức gân cốt, mỡ máu tăng cao, tiểu đường… Theo nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng công dụng này của hà thủ ô khó mà kiếm được trên loại thảo mộc khác.
3.3 Tốt cho hệ thần kinh
Trong thí nghiệm đã phát hiện Lexitin trong hà thủ ô có tác dụng làm tăng quá trình tái tạo hồng cầu cho cơ thể. Do vậy phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt bất thường hay khí hư có thể sử dụng để điều hòa. Ngoài ta các bệnh gầy gò, xanh xao hoặc thiếu máu cũng có thể sử dụng vị thuốc này để điều trị.
3.4 Làm giảm khả năng linh hoạt của trực khuẩn lao
Lao là căn bệnh sinh ra do sự phát triển của trực khuẩn lao. Để ức chế làm giảm khả năng phát triển của trực khuẩn này bạn có thể sử dụng nước sắc hà thủ ô. Hãy tham khảo thêm cách sử dụng hiệu quả từ bác sĩ hoặc dược sĩ để đạt được kết quả cao nhất.
3.5 Làm chậm và giảm đáng kể quá trình oxy hóa
Chống oxy hóa có tác dụng vô cùng lớn bảo vệ sự vận động cũng như sức khỏe. Đồng thời là ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào ung thư. Trong nghiên cứu với loại chuột, nước chiết ra từ hà thủ ô đỏ có khả năng làm giảm nồng độ cholesterol mỗi liều dùng chỉ từ 1,5g/ml. Đồng thời cơ thể chuột thí nghiệm cũng được làm chậm lại quá trình oxy hóa diễn ra.
3.6 Giúp tóc mọc và đen từ chân
Hà thủ ô có công dụng gì cho tóc? Phần lớn người dùng tìm đến hà thủ ô đều là để điều trị vấn đề về mọc tóc hay tóc bạc sớm. Đặc biệt đối với loại hà thủ ô đỏ này thì công dụng bổ huyết gây tác động lớn đến vùng da đầu.
.jpg "Hà thủ ô và công dụng đối với sức khỏe 5")
Cũng vì thế mà những người có nồng độ cholesterol cao nên sử dụng hà thủ ô để ổn định. Ngoài việc giảm nồng độ cholesterol hà thủ ô sẽ ngăn ngừa tình trạng rụng tóc bạc tóc. Đồng thời sau một thời gian sử dụng bạn có thể cảm nhận được tóc đen hơn và chắc khỏe hơn.
Một số bài thuốc:
- – Trị chứng buồn bực, mất ngủ, mộng mị: dạ giao đằng 12g, đan sâm 12g, trân châu mẫu 60g. Sắc uống ngày 1 thang
- – Trị huyết hư, huyết khô, âm khô, lo lắng, râu tóc bạc sớm: hà thủ ô chế, bắc sa sâm, quy bản, long cốt, bạch thược mỗi vị 12g. Sắc uống.
- – Trị gan thận yếu, lưng và đầu gối đau nhức, phụ nữ khí hư, nam giới di tinh: hà thủ ô chế 20g, bạch linh 12g, ngưu tất 12g, đương quy 12g, thỏ ty tử 12g, phá cố chỉ 12g. Tất cả tán thành bột mịn, luyện với mật làm hoàn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 12g, chiêu bằng nước muối nhạt
- – Trị thiếu máu, tăng huyết áp, chóng mặt, hoa mắt, chân tay tê cứng: hà thủ ô chế, sinh địa, huyền sâm, bạch thược, hạn liên thảo, sa uyển tật lê, hy thiêm thảo, tang ký sinh, ngưu tất mỗi vị 12g. Sắc uống.
- – Trị đái dắt buốt, đái ra máu: lượng lá hà thủ ô, lá huyết dụ bằng nhau, sắc rồi hòa thêm mật ong vào uống.
- – Trị sốt rét lâu ngày hại đến chân âm, sốt li bì triền miên dùng 1 trong 2 bài:
- Hà thủ ô sống 60g, sài hồ 12g, đậu đen 20g. Sắc với nước, đem phơi sương 1 đêm, sáng hôm sau hâm lại uống.
- Hà thủ ô chế 16g, đảng sâm 12g, đương quy 12g, trần bì 12g, gừng lùi 12g. Sắc uống.
4. Lưu ý để đảm bảo công dụng của hà thủ ô
- – Không sử dụng cho người đàm thấp, tỳ hư, đại tiện lỏng
- – Hạn chế dùng cho người có đường huyết và huyết áp thấp
- – Không sử dụng lúc bụng đói vì dễ gây kích ứng dạ dày
- – Không sử dụng chung với thực phẩm cay nóng: ớt, hành, tiêu, gừng….