Cây lá gai còn được gọi là cây trữ ma hoặc tầm ma. Lá và rễ của cây không chỉ được sử dụng để làm bánh mà còn được dùng để trị bệnh tiểu tiện đỏ, động thai, đau mỏi xương khớp và đại tiểu tiện ra máu. Ngoài ra, lá gai còn chứa nhiều thành phần dinh dưỡng và được nhân dân sử dụng như một loại rau ăn.
1.Đặc điểm cây lá gai
Cây gai hay cây lá gai, cây tầm gai là loài thực vật có hoa thuộc họ Gai, là loài bản địa của Đông Á. Cây cao 1–2,5 m, lá hình tim, dài 7–15 cm và rộng 6–12 cm. Cây gai là một nguồn nguyên liệu lấy sợi từ xa xưa tại nhiều vùng thuộc châu Á. Tại Việt Nam, người Kinh cây chủ yếu lấy lá dùng làm bánh gai, bánh ít.
Từ xa xưa, ở nhiều vùng, chúng thường được dùng để lấy sợi. Ngoài ra, lá còn có thể trở thành nguyên liệu làm bánh và cùng với rễ còn được dùng làm thuốc. Thông thường, cả lá và rễ có thể được thu hoạch vào tất cả các thời điểm trong năm nhưng tốt nhất là mùa thu, đông. Việc sử dụng có thể được thực hiện ở cả dạng tươi và khô.
2. Một số bài thuốc phổ biến từ cây lá gai
Như trên đã nói, do là một loại cây phổ biến, dễ tìm trong đời sống, lại không có tính độc nên cây gai đã được ứng dụng rộng rãi, trở thành một vị thuốc quen thuộc với nhiều tác dụng.
Bài thuốc nhằm dưỡng huyết, thanh nhiệt, an thai
Được thực hiện bằng một trong các cách sau:
-
Cách thứ nhất: dùng nguyên liệu là rễ gai phơi khô (khoảng 30g) sắc với 600ml nước. Đun nhỏ cho tới khi nước cô lại còn khoảng 200ml, sau đó dùng nước này để uống trong vòng 2 tới 3 ngày, mỗi ngày 3 lần.
-
Cách thứ hai: Lấy 30g rễ gai phơi khô, 30g sinh địa sắc với nước, bỏ bã rồi lấy nước này để nấu với gạo nếp thành cháo, thêm gia vị và ăn nhiều lần trong ngày.
-
Cách thứ ba: sử dụng 50g rễ tươi để nấu lấy nước rồi bỏ 100g gạo nếp cùng 10 quả hồng táo vào nước này, nấu chín thành cháo. Sau đó, thêm gia vị và để ăn trong ngày.
Khắc phục tình trạng đau bụng hoặc ra huyết, dọa sảy khi mang thai
Kết hợp giữa rễ gai tươi (48g) cùng với tía tô (12g), lá ngải cứu (12g) để sắc lấy nước uống.
Trị động thai, đau bụng
Lấy 4g rễ gai cùng 4g cành tía tô đêm phơi khô. Sau đó, cho 400ml nước vào sắc cho cô lại còn khoảng 100ml và dùng nước này để uống.
Cầm máu ở các vết thương hở
Được thực hiện với nguyên liệu là lá gai tươi. Sau khi rửa thật sạch lá, để ráo nước rồi vệ sinh chỗ bị thương. Sau đó, giã nát lá đã rửa sạch và để ráo nước, đắp vào vết thương rồi buộc cố định.
Ngăn ngừa rụng tóc
Có thể dùng lá khô hoặc tươi để sắc thành nước, uống hàng ngày.
Trị mụn sưng, mủ, viêm, đau
Rửa sạch lá vông vang cùng lá gai rồi để ráo. Sau đó, giã nát chúng rồi đắp lên chỗ bị mụn. Sau khoảng 1 tới 2 ngày, bạn sẽ thấy các triệu chứng được giảm rõ rệt.
Trị phong thấp, đau nhức khớp
Dùng 50g rễ gai khô để ngâm vào 1 lít rượu trong vòng 7 ngày. Sau đó, dùng rượu này để uống. Lưu ý: mỗi lần chỉ uống khoảng 10ml và ngày 2 lần.
3. Dùng cây gai cần có những lưu ý gì?
Cây gai vẫn thường được dùng theo một số cách như trên để trị bệnh. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, cần lưu ý các điểm như sau:
-
Khi để tươi, do ở lá có lông nên có thể gây ngứa nhưng nếu được nấu canh hay luộc như một loại rau, chúng sẽ không còn ngứa nữa.
-
Do mang tính hàn nên người có thể trạng hư hàn không nên dùng. Cùng với đó, cũng không nên dùng trong một thời gian dài.
-
Dù không chứa chất độc nhưng muốn sử dụng cần có sự chỉ định của thầy thuốc. Việc tự tìm kiếm thông tin và áp dụng có thể mang tới một số rủi ro như: nhầm lẫn với loại cây có hình dáng, đặc điểm tương tự, mua phải loại không đảm bảo chất lượng, bị phun, tẩm chất bảo quản, chống mốc gây hại cho sức khỏe.
-
Đặc biệt, các bài thuốc trên có thể chỉ hiệu quả trong một số trường hợp, với một số đối tượng. Chính vì vậy, nếu đã hết thời gian chỉ định, cần ngưng dùng và hỏi ý kiến bác sĩ.
-
Thường xuyên theo dõi, định kỳ kiểm tra sức khỏe của bản thân để phát hiện dấu hiệu bất thường và khắc phục một cách kịp thời.